De meeste mensen lezen wel rapportages, artikelen en andere “informatieve” non-fictie. Maar behalve bijles docent schrijf ik graag verhalen. Daarom wilde ik het deze keer hebben over fictie (een verhaal of gedachtegang, die zich in de fantasie van de auteur en de lezer afspeelt).
Boekenlijst
Veel leerlingen op de middelbare school zullen niet veel meer fictie lezen dan het boekenlijst van romans, korte verhalen en gedichten voor hun mondeling examen. Als ik gevraagd word om leerlingen te helpen met het lezen van hun boekenlijst merk ik weleens dat leerlingen die misschien met zeker gemak non-fictie kunnen lezen, soms moeite hebben met verzonnen verhalen.
Maar het lezen van romans, verhalen en ander soort fictie en het vermogen om blijk te geven van begrip van deze soort teksten vereist dan ook andere vaardigheden. Want bij fictie gaat het niet alleen om het begrijpen wat er precies geschreven wordt, maar ook om de capaciteit om tussen de regels door te kunnen lezen. Je moet kunnen afleiden waarom en wat er kan gebeuren met een personage, de plot of hoe je deze gebeurtenissen kunt koppelen aan wat er momenteel gebeurt en voorspellen wat er daarna in het verhaal kan gebeuren.
Lezen voor het slapengaan
In een ideale wereld zouden kinderen hun avonden doorbrengen met lezen van verhalen, maar met concurrentie van de tv, computer en iPad die allemaal om aandacht strijden, gebeurt dit gewoon niet. Terwijl het lezen zoveel te bieden heeft, vooral ’s avonds, net voor het slapengaan. Als je je kind 30 minuten voor de gebruikelijke tijd in bed stopt en je laat ze voorlezen, zullen ze lekker ontspannen zijn en meer van het lezen genieten.
Hoe kan je begrip voor verhalen ontwikkelen bij je kind?
Zoals ik eender zei: het is een goed idee om je kind een stuk van een verhaal te laten voorlezen voor het slapen gaan. Daarna en afhankelijk van waar ze in het verhaal zijn, zou je ze vragen kunnen stellen om begrip op te wekken. Vragen zoals:
- Was dat een belangrijke gebeurtenis in het verhaal?
- Probeerde de auteur de lezer te overtuigen, te informeren of te vermaken?
- Wat wil de auteur dat je begrijpt nadat je het verhaal hebt gelezen?
- Hoe ben je gelijk aan of anders dan de hoofdpersoon? Zou jij hetzelfde doen als je in die positie zat?
- Welk gevoel geeft dit deel van het verhaal je?
- Heb je je ooit zo gevoeld als de hoofdpersoon in je echte leven?
- Welke andere boeken heb je gelezen met vergelijkbare personages of thema’s?
- Wat is de boodschap of les van dit verhaal?
- Waarom denk je dat bepaalde personage deed zoals hij/zij deed?
- Waar kun je achter komen dat de auteur niet onder woorden heeft gebracht? Welke aanwijzingen heb je gebruikt om dat uit te zoeken?
Dit zijn enkele vragen die je misschien wil gebruiken. Je kunt ze natuurlijk niet allemaal vragen, maar er een uitkiezen waarvan je denkt dat het relevant is voor bepaalde stadia van het verhaal dat aan bod komt. Door deze soort vragen vaker te stellen, zal je kind wat dieper moeten nadenken over het verhaal wat behoorlijk wat inzicht geeft hierover
Tot slot…
Is je tiener nu bezig met zijn of haar boekenlijst en denk je dat ze begeleiding kan gebruiken? Dan kan is een vrijblijvend kennismakingsgesprek mogelijk. En voor meer advies over optimaal studeren kan je je abonneren op mijn nieuwsbrief.
Ik vind lezen, period, belangrijk. Van ´verhalen´ hoeft dan nog niet eens, darling.
Dat klopt. Volgens mij denkt iedereen dat lezen belangrijk is. Maar sommige mensen vinden fictie leuk, maar niet echt nodig.
ja
Mijn vader heeft ons vroeger alledrie voor gelezen toen wij jonger waren. Dit is iets wat ik nooit zal vergeten en waar ik heel dankbaar voor ben. Nog steeds houd ik ook echt heel erg van lezen.
Dat kan ik mij voorstellen. Mijn vader las ons ook voor toen we jonger waren en dat heeft bij ons ook de liefde voor lezen en verhalen opgewekt. Mijn man en ik hebben het ook gedaan voor onze dochter (en doen het nu soms ook al is ze 21). En het houdt de familieband solide.